Rik van Berkel: Professionaliseren doe je met professionals!

Er wordt volop gesproken en gewerkt aan professionalisering van de dienstverlening op het gebied van re-integratie en activering. Maar wat is professionalisering en professioneel handelen? Hoe kunnen management en personeelsbeleid daaraan bijdragen? Daaraan is een nieuw onderzoek gewijd.

De veelzijdigheid van professioneel handelen

Voor sommigen gaat professioneel handelen vooral over methodisch werken: planmatig werken aan de situatie van de cliënt op basis van een duidelijk beeld van die cliënt. Anderen noemen het gebruik van kennis door professionals over wat werkt voor cliënten als kern van professioneel handelen. Bovendien vraagt professioneel handelen ook om samenwerking. Samenwerking met collega’s binnen de eigen organisatie, maar ook met externe partners in het sociaal domein. En dus om  laveren tussen belangen van stakeholders: beleidsmakers, managers, cliënten, werkgevers, externe partners én professionals. Kortom: professioneel handelen is veelzijdig.

De stem van de professional

Dat een relatief nieuwe professie onderhevig is aan debat én conflict over de kern van die professie, is niets bijzonders. Maar dan is het wel belangrijk dat dat debat in alle openheid gevoerd wordt. En dat de beoogde professionals, in dit geval klantmanagers, in dat debat een prominente rol krijgen én nemen. Niet alleen omdat zij uiteindelijk eigenaars moeten zijn van het professionaliseringsproces: professionalisering zal in belangrijke mate door professionals zélf gestalte gegeven moeten worden. Maar ook omdat klantmanagers in hun dagelijkse werk het meest concreet ervaren wat de dienstverlening van hen vraagt. En omdat klantmanagers bij uitstek inzicht hebben in wat zij nodig hebben om goede en effectieve dienstverlening te bieden.

Draagt managen en personeelsbeleid bij aan professionaliteit?

Klantmanagers worden op allerlei manieren ‘gemanaged’. Binnen hun organisaties gebeurt dat in de vorm van personeels- of HRM-beleid: scholingsmogelijkheden, tijd voor collegiaal overleg, prestatie-afspraken, beslisruimte, werkomstandigheden, enzovoorts. Maar of dat managen en dat personeelsbeleid altijd bijdragen aan de professionaliteit van de dienstverlening, is de vraag. Voor mij is dat geen retorische vraag maar een onderzoeksvraag. Voor menig klantmanager is het naar ik sterk vermoed een vraag waar zij zo hun eigen ideeën en opvattingen over hebben.

Onderzoek

Momenteel doe ik met collega’s van de Hogeschool Rotterdam en de Hanzehogeschool Groningen onderzoek naar de verschillende aspecten van professionele re-integratie- en activeringsdienstverlening. En naar de ondersteuning die klantmanagers in hun organisatie krijgen – of juist niet – om professionele dienstverlening handen en voeten te geven. In de BvK-nieuwsbrief van november staat een uitnodiging om aan het onderzoek bij te dragen door het invullen van een enquête. Ik hoop van harte dat je aan ons onderzoek deelneemt. Want ook op deze manier kun je de stem van klantmanagers in het debat over professionalisering en de daarvoor benodigde ondersteuning laten klinken!  Ga direct naar de enquête.

Over de schrijver

Rik van Berkel is als docent en onderzoeker werkzaam bij het Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Universiteit Utrecht. Hij doet onder andere onderzoek naar de uitvoering van het re-integratie en activeringsbeleid in Nederland en andere landen, en naar de rol van werkgevers bij de implementatie van de banenafspraak. Meer informatie op de website van de Universiteit Utrecht.