Boetebesluit

Actua juridische aspecten voorbereiding en motivering van een boetebesluit

Door actuele ontwikkelingen in de boetejurisprudentie van de CRvB en rechtbanken zijn de juridische eisen aan het boetebesluit aanzienlijk aangescherpt. De functie van boete-ambtenaar verkrijgt daardoor steeds meer eigenschappen van die van een juridisch kwaliteitsmedewerker handhaving die achteraf de kwaliteit van het gehele handhavingstraject beoordeelt en op basis daarvan een boetebesluit neemt.

Hierbij wordt ingegaan op de vraag hoe de boete-ambtenaar oog kan behouden voor de integraliteit van het boetebesluit met de besluiten van een klantmanager rechtmatigheid en een klantmanager re-integratie, mede gelet op doelstellingen van het sociaal domein. Omgekeerd wordt ook stilgestaan bij de vraag hoe een klantmanager naar aanleiding van boetesignalen en de afhandeling van kleine boetes onder het bedrag van € 340,- de samenwerking kan opzoeken met een boeteambtenaar om te bezien wat er nu eigenlijk aan de hand is met deze cliënt.

De boete is weliswaar een repressieve reactie achteraf op de niet-nakoming van de inlichtingenverplichting maar biedt bij het definitieve besluit hierover alle ruimte voor maatwerk. Dat laatste lukt alleen als de klantmanager ook echt bereid is de samenwerking met de boeteambtenaar op te zoeken waardoor deze zicht krijgt op de volledige woon- en leefsituatie van een cliënt.

Nadrukkelijk wordt ook stilgestaan bij het nieuwe Boetebesluit en de wijziging van artikel 18a Pw die per 1 januari 2017 in werking zijn getreden, waaronder ook begrepen de relatie tussen de boete en schuldhulpverlening. Ook wordt stil gestaan bij de nieuwe uitspraken van de CRvB van 1 en 28 juni 2016 (en recente uitspraken van november en december 2016).

Deze nieuwe jurisprudentie is opmerkelijk omdat de CRvB de boete definitief en volledig benadert van uit het rechtsgebied van het strafrecht. Dat is belangrijk omdat binnen het strafrecht zwaardere eisen gelden, zowel procedureel gezien maar ook inhoudelijk. Dit leidt tot een verzwaarde onderzoeks- en motiveringsverplichting voor het college, die verder gaat dan de gebruikelijke onderzoeksplicht van het college bij een intrekkings- en terugvorderingsbesluit. Grote vraag is of deze nieuwe strafrechtelijke benadering van de boete door de wetgever voldoende onderkend is in het nieuwe Boetebesluit?

Bij de analyse van het gewijzigde wettelijk toetsingskader wordt ten slotte ook aandacht besteed aan de vraag op welke punten de boeteambtenaar gebonden wettelijke bevoegdheden heeft en op welke punten de boeteambtenaar een wettelijke beoordelingsruimte heeft om maatwerk te leveren.

 

Leerdoelen

De cursist heeft na deze cursus inzicht in:

  • Inzicht in de aanpassingen van het nieuwe artikel 18a Participatiewet (voorwaarden voor kwijt schelding van de boete) en het Boetebesluit sociale zekerheidswetten 2017, die met ingang van 1 januari 2017 in werking treden;
  • Inzicht in de wijzigingen van het wettelijk toetsingskader op grond van de Wet aanscherping WWB/PW n.a.v. de uitspraak van de CRvB van 24-11-2014, 23-06-2015, 11-01-2016 en recentelijk 01-06-2016 en 28-06-2016 en van november en december 2016;
  • Inzicht in de nieuwe toetsingscriteria zoals die door de bestuursrechter gevolgd worden bij de beoordeling van een boetebesluit, met name het strafrechtelijk vertrekpunt hierbij en het punitieve karakter van het boetebesluit (te onderscheiden van het repertoire karakter van een maatregelbesluit);
  • Inzicht in de relatie tussen het begrip “draagkracht” bij een inkomen op minimumniveau en doorwerking hiervan in de hoogte van de boete, mede gelet op het tijdsmoment waarop de boete wordt vastgesteld en de rechtsvragen hierover n.a.v. de uitspraak van de CRvB d.d. 11-01-2016;
  • Inzicht in de reikwijdte van het begrip “fictieve draagkracht” en de relatie tot het begrip “beslagvrije voet” en de rechtsvragen hierover;
  • Inzicht in de criteria “opzet”, “grove schuld“ en “schuld” bij de beoordeling van een boete- waardige gedraging en de samenhang met de gegevens uit het intrekkings- en terugvorderings- onderzoek in relatie tot de eigen verklaring van belanghebbende tijdens het boete-onderzoek;
  • Inzicht in de geïndividualiseerde vaststelling van de hoogte van de boete (dit is de cultuuromslag / dé breuk met de Wet aanscherping WWB/PW), mede gelet op de indringende toetsing van het boete- voornemen aan het evenredigheidsbeginsel, mede gelet op de criteria o.g.v. het Boetebesluit 2017;
  • Inzicht in de criteria die van belang zijn bij de toetsing aan het evenredigheidsbeginsel in samenhang met de toets aan verminderde mate van verwijtbaarheid; hierbij zal zowel gelet worden op de persoonlijke omstandigheden van belanghebbende als tekortkomingen in het handhavingsbeleid van het college, zowel ten tijde als ná de boetewaardige gedraging, alsmede tekortkomingen in de nakoming van de inlichtingenverplichting door formele en informele bewindvoerders;
  • Inzicht in de verzwaarde onderzoeks- en motiveringsverplichting van het college bij de vaststelling van de schending inlichtingenplicht alsmede van het benadelingsbedrag bij het boetebesluit én het grote verschil met de bewijslast van het college bij een intrekkings- en terugvorderingsbesluit;
  • Inzicht in de verzwaarde onderzoeksverplichting van het college bij de vaststelling van het netto-benadelingsbedrag volgend op een intrekkings- en terugvorderingsbesluit waarin het recht op bijstand niet vastgesteld is kunnen worden;
    Inzicht in het procedurele beoordelingskader van het boetebesluit (i.h.b. de reikwijdte van cautie en de gevolgen bij niet-nakoming ervan alsmede de gevolgen bij niet-tijdige afhandeling v.d. boete);
  • Inzicht in de aandachtspunten bij de invordering van de boete;
  • Hoe te komen tot een deugdelijke boete-rapportage en een deugdelijk gemotiveerd boetebesluit?
  • Overzicht van de criteria in de rechterlijke toetsing van een boetebesluit en de verschillende methodieken hierin.
    • Rode draad
      • Vragen en kwesties van de deelnemers
      • Procedures op hoofdlijnen
      • Actualiteiten en jurisprudentie

Inschrijven via website van de opleider

Soort opleiding

Soort inschrijving

Taken

Vakbekwaam In beeld brengen van de vraag en (persoonlijke) situatie

Niet van toepassing Het voeren van een intakegesprek

Vakbekwaam Evalueren

Vakbekwaam Handhaven

Niet van toepassing Afspreken van doel- en actiebepalingen

Vakbekwaam Bijdrage aan beheer en beleid van de organisatie

Vakbekwaam Eigen deskundigheid bevorderen

Vakbekwaam Bewaken van afspraken

Vakbekwaam Uitvoering

Vakbekwaam Rapporteren


Kennisgebieden

Niet van toepassing Integrale dienstverlening

Vakbekwaam Wet- en regelgeving

Niet van toepassing Begeleiding/vorm


Competenties

Vakbekwaam Creativiteit

Niet van toepassing Coachen

Vakbekwaam Zelfreflectie

Vakbekwaam Inlevingsvermogen

Niet van toepassing Plannen en organiseren

Vakbekwaam Lerende houding

Vakbekwaam Analytisch vermogen

Vakbekwaam Methodisch werken

Vakbekwaam Organisatiesensitiveit

Niet van toepassing Netwerken en samenwerken

Vakbekwaam Integriteit

Vakbekwaam Resultaatgericht

Vakbekwaam Zelfstandigheid

Vakbekwaam Evalueren en aanpassen

Vakbekwaam Flexibiliteit

Niet van toepassing Regisseren

Niet van toepassing Communiceren