Maken van verordeningen, nadere regels en beleidsregels

Kennis van regelgevingstechniek

In elke gemeente zijn enkele honderden lokaal vastgestelde regelingen van kracht. Het merendeel daarvan is vastgesteld door de gemeenteraad (verordeningen), de rest door het college (nadere regels en beleidsregels), en een enkele door de burgemeester (noodverordening). Bij de voorbereiding van een verordening kan vaak gebruik worden gemaakt van een landelijk ontwikkeld model. Maar er zullen voornamelijk zelf keuzes moeten worden gemaakt. Immers een verordening is een weerspiegeling van de “lokale wil en urgentie om te regelen”.

Het maken van een verordening vereist kennis van regelgevingstechniek. Een verordening is gemaakt om gedurende langere tijd gebruikt te worden. Het is (letterlijk) de wettelijke basis voor het geven van beschikkingen, en wordt door de bestuursrechter gebruikt om te toetsen of een bestreden beschikking wel of niet in stand kan blijven.

Verordeningen en/of nadere regels en/of beleidsregels blijken in de praktijk niet altijd “juridisch houdbaar”. Ook is niet altijd goede aandacht besteed aan de onderlinge afstemming. Onduidelijkheid over de vraag wanneer de raad en wanneer het college bepaalde zaken moet regelen, kan de rechtmatigheid aantasten van beschikkingen. Bij inrichting van een verordening kan het ook relevant zijn of aan het college wel of geen beoordelingsruimte moet worden gegeven bij het nemen van een besluit over rechten en plichten van een cliënt. Hiertoe hoort ook de vraag of en zo ja, hoe om te gaan met zgn. wetsinterpreterende beleidsregels. Hebben deze soort beleidsregels een zelfde status als de beleidsregels als bedoeld in artikel 4:80 Awb?

Tot slot blijkt bij meerdere gemeenten grote belangstelling te zijn voor deregulering en meer uniformiteit in het uitvoeringsproces in het sociaal domein én het bijbehorende regelgevend kader. In verband hiermee is anno 2019 actueel geworden de nieuwe mogelijkheden en inzichten die “de omgekeerde verordening” biedt aan gemeenten in het sociaal domein. Meer integraliteit op regelgevend niveau in het sociaal domein en meer de klant centraal, zijn belangrijke kernwaarden. Belangrijke rechtsvragen hierbij zijn of dit past binnen de wettelijke kaders van de Pw, Wmo 2015 en Jw en of er voldoende rechtsbescherming is voor de cliënt.

Al deze ontwikkelingen op regelgevend niveau binnen het sociaal domein maken de vraag actueel wat er komt kijken bij de voorbereiding en ontwikkeling van de verschillende soorten gemeentelijke regelgeving. Om aan de kennisbehoefte voor het maken van verordeningen, nadere regels en beleidsregels tegemoet te komen, is deze cursus ontwikkeld. Hierbij zal uitgebreid stil worden gestaan bij voorbeelden uit de uitvoeringspraktijk.

De volgende onderwerpen worden behandeld:

 De wettelijke grondslag van de diverse soorten gemeentelijke regelgeving

 •Soorten gemeentelijke regelgeving in samenhang met de kernbegrippen van de Gemeente- wet, zoals autonomie en medebewind, attributie en delegatie alsmede in samenhang gezien met de dualistische relatie tussen raad en college op grond van de Gemeentewet.

 •Het verschil tussen een verordening van de gemeenteraad enerzijds en nadere regels van het college anderzijds in samenhang met de vraag welke wettelijke criteria leidend zijn bij de bevoegdheidstoedeling aan de raad en het college vanuit zowel inhoudelijk oogpunt gezien vanuit de Pw/Wmo 2015 en/of de Jw als vanuit oogpunt van de Awb en de Gemeentewet.

 •Het “typische” karakter van een noodverordening, idem van nadere regels

 •Het verschil tussen beleidsregels en nadere regels

 •De bevoegdheidsgrondslag voor het vaststellen van (beleids)regels

 •Het verschil tussen beleidsregels en een werkinstructie op uitvoerend niveau

 •Hoe wordt een wijziging in gemeentelijke regelgeving vastgesteld?

 Procedurele juridisch-technische aspecten bij de inhoudelijke vormgeving van gemeentelijke regelgeving en de bekendmaking ervan

 •De opbouw van een verordening in hoofdstukken en paragrafen; welke onderwerpen dienen te worden geregeld aan het begin van een verordening, welke aan het einde ervan;

 •Het belang van eenduidige begripsomschrijving in gemeentelijke regelgeving en de afstemming op wettelijke begrippen - do’s en don’ts

 •Het onderscheid tussen gebonden en vrije bevoegdheden bij de uitvoering door het college bij de uitvoering van wetten

 •Het onderscheid tussen een uitputtende regeling van onderwerpen in een verordening en een ten dele vastlegging ervan in een verordening een nadere uitwerking ervan in nadere regels en/of beleidsregels

 •De uitzonderingsbepalingen en hardheidsclausules in verordeningen en beleidsregels

 •Hoe is de inwerkingtreding geregeld en hoe het overgangsrecht over lopende aanvragen, hercontroles en bezwaar- en beroepschriften

 •De bekendmaking van gemeentelijke regelgeving en beleidsregels en de wijzing hiervan

Leerdoelen

De bovenstaande onderwerpen zullen nader worden toegelicht aan de hand van voorbeelden uit de praktijk en de hieruit voortvloeiende leermomenten, mede vanuit de jurisprudentie over de rechterlijke toetsing van gemeentelijke regelgeving in het sociaal domein. Uiteraard is er ook ruimte voor casusbehandeling.

Inschrijven via website van de opleider

Soort opleiding

Soort inschrijving

Taken

Vakbekwaam Eigen deskundigheid bevorderen

Niet van toepassing Bewaken van afspraken

Niet van toepassing Evalueren

Vakbekwaam Bijdrage aan beheer en beleid van de organisatie

Vakbekwaam Uitvoering

Niet van toepassing In beeld brengen van de vraag en (persoonlijke) situatie

Niet van toepassing Afspreken van doel- en actiebepalingen

Niet van toepassing Rapporteren

Niet van toepassing Het voeren van een intakegesprek

Niet van toepassing Handhaven


Kennisgebieden

Niet van toepassing Begeleiding/vorm

Niet van toepassing Integrale dienstverlening

Vakbekwaam Wet- en regelgeving


Competenties

Vakbekwaam Zelfreflectie

Niet van toepassing Coachen

Vakbekwaam Resultaatgericht

Vakbekwaam Methodisch werken

Niet van toepassing Inlevingsvermogen

Vakbekwaam Flexibiliteit

Vakbekwaam Evalueren en aanpassen

Vakbekwaam Analytisch vermogen

Vakbekwaam Communiceren

Vakbekwaam Organisatiesensitiveit

Niet van toepassing Netwerken en samenwerken

Vakbekwaam Creativiteit

Vakbekwaam Zelfstandigheid

Vakbekwaam Integriteit

Niet van toepassing Regisseren

Niet van toepassing Plannen en organiseren

Vakbekwaam Lerende houding