Training fraudealertheid: dossiers en de spreekkamer

Het staat buiten kijf dat misbruik van de bijstandswet zoveel mogelijk moet worden tegengegaan. Misbruik kan de gemeente veel geld kosten en tast het maatschappelijke draagvlak voor ons sociale zekerheidsstelsel aan. Om misbruik tegen te gaan, is het signaleren, opsporen en aanpakken van fraude van essentieel belang. Een prangende vraag hierbij is: hoe doe je dat in de praktijk? Om antwoord te geven op deze vraag, hebben we de Training Fraudealertheid: dossiers en de spreekkamer ontwikkeld.

Inhoud
In de training besteden we allereerst kort aandacht aan het belang van handhaven, de vormen van handhaven en het wettelijke kader in de Participatiewet en aanverwante wet- en regelgeving. De nadruk in de rest van de training ligt echter op handhaven in de praktijk. We doen dit aan de hand van uitkeringsdossiers, oefeningen en rollenspelen.

Het uitkeringsdossier
In dit onderdeel van de training werken de deelnemers met door de cursisten aangeleverde dossiers van uitkeringsgerechtigden met daarin de nodige informatie en formulieren. Centraal staat de vraag welke zaken zij verdacht vinden en welke fraude-elementen zij signaleren. Hierbij is er onder andere aandacht voor het analyseren van bankafschriften, de echtheidskenmerken van bewijsstukken en de falsificatie van documenten. Uiteraard betrekken we ook de bestandsgegevens (van de ketenpartners) hierbij (Suwinet, Inlichtingenbureau, etc.).

Het spreekkamergesprek
In dit onderdeel van de training leren de deelnemers op alerte wijze te reageren op fraudesignalen en deze te herkennen en bespreekbaar te maken in een gesprek met de uitkeringsgerechtigde. Het gaat dus niet alleen om fraudesignalen die uit dossieronderzoek blijken, maar ook om de signalen die in de spreekkamer zelf naar boven komen. De communicatieve vaardigheden die nodig zijn om effectieve fraudegesprekken te voeren staan hierbij centraal. Hoe confronteer je de uitkeringsgerechtigde bijvoorbeeld wanneer hij/zij onduidelijk blijft in het gesprek of een verhaal vertelt vol inconsistenties? Welke tactiek hanteer je om alles boven tafel te krijgen? Wanneer wordt een inlichtingengesprek een boetegesprek en welke regels gelden er dan?

Onder begeleiding van de trainer spelen de deelnemers rollenspelen. Aan de orde komen diverse gesprekssituaties en gesprekstechnieken, de mogelijkheden om gesprekken te sturen en om emotionele lading te kanaliseren. Op het moment dat een cursist niet aan een rollenspel deelneemt, wordt hij of zij actief bij het rollenspel betrokken door middel van observatieopdrachten. De rollenspelen worden uiteraard nabesproken, waarbij zowel de spelende deelnemer als de observanten een belangrijke inbreng hebben.

Training opsporen en signaleren van fraude 2.0
In vervolg op deze training raden wij de deelnemers aan om de Training signaleren en opsporen van fraude 2.0 te volgen. Tijdens die training wordt uitgebreid aandacht besteed aan de mogelijkheden die internet biedt om fraudegevallen op te sporen.

Materiaal
Het materiaal bestaat uit een cursusmap waarin zowel het kennisaspect als het vaardigheidsaspect aan de orde komen en het Handboek Participatiewet (een uitgave van De Langhenkel Groep).

Leerdoelen

Het doel van de training is het bevorderen van de fraudealertheid in de dagelijkse praktijk door middel van kennis en vaardigheden.